ریچارد اول (زاده ۸ سپتامبر ۱۱۵۷ – درگذشته ۶ آوریل ۱۱۹۹)، ملقب به ریشارد شیردل (به انگلیسی: Richard The lion heart و فرانسوی: Richard coeurdelion)، پادشاه انگلستان (از ۶ ژوئیه ۱۱۸۹ تا ۶ آوریل ۱۱۹۹)، پسر و جانشین هنری دوم و الینور د آکیتن بود.

او با وجود شجاعت و دلاوری بسیار در میدان نبرد برای تقویت حکومتش در انگلستان هیچ کاری نکرد و در طول پادشاهی ۱۰ ساله‌اش کمتر از شش ماه را در انگلستان سپری کرد و در طول زندگی خود با ناکامی‌های فراوانی روبرو گشت.

ریچارد در سومین جنگ صلیبی شرکتی مؤثر داشت و یکی از سرداران صلیبیون علیه صلاح‌الدین ایوبی بود که به شکست انجامید و خزانه به جا مانده از هنری دوم را به کلی تهی کرد. بعداً در هنگام بازگشت به وطن درآلمان اسیر لئوپولد پنجم، دوک اتریش گردید، و برای آزادیش بیش از دو برابر درآمد سالانه خزانه‌داری انگلستان درخواست شد. در جریان جنگ صلیبی سوم سه هزار نفر از اسرای مسلمان را در پای دیوارهای عکا و پیش چشم صلاح الدین ایوبی قتل‌عام کرد.

پس از آزادی به جنگی پرهزینه علیه پادشاه فرانسه فیلیپ دوم معروف به فیلیپ اوگوست (ستایش شده) دست زد که حاصلی در پی نداشت. سرانجام این پادشاه ولخرج و ماجراجو در جریان محاصره قلعه‌ای در فرانسه در اثر اصابت تیری زهرآلود کشته شد.

افسانه رابین‌هود و راهزنان جنگل شروود در زمان یکی از سفرهای ریچارد اتفاق می‌افتد که حکومت در اختیار برادر ریچارد یعنی جان ملقب به بی‌زمین (لکلند) بوده است.