در برخورد با مزاحمان امنيت زمان و مكان خاصي نمي شناسيم گفت وگو
با سرتيپ احمدرضا رادان پيرامون طرح افزايش امنيت اجتماعي

قاسم رحماني
اشاره:
وقتي در ارديبهشت سال 86، طرح ارتقاي امنيت اجتماعي شروع شد شايد كمتر كسي باور مي كرد كه اين طرح پس از گذشت يك سال، ادامه پيدا كند امااراده فرمانده نيروي انتظامي تهران بزرگ براي ريشه كن كردن مفاسد اجتماعي از پايتخت و رضايت مردم از نتايج اوليه آن، پليس را در پيگيري طرح مصمم تر كرد. طرح امنيت اجتماعي با رويكرد جديد در سال 87 هم ادامه يافت و قرار است تا پايان آن، لبخند رضايت بر لب هاي مردم تهران نقش ببندد.
سرتيپ احمدرضا رادان، فرمانده نيروي انتظامي تهران بزرگ به برخورد قاطع با مزاحمان امنيت مردم به ويژه بانوان، تاكيد ويژه دارد و همين امر و سوالاتي پيرامون ادامه طرح امنيت اجتماعي، ما را به مصاحبه با او ترغيب كرد كه سردار هم با وجود مشغله هاي فراوان، به گرمي پذيرفت. شما را به خواندن آن دعوت مي كنيم.
¤ پيشينه اي از طرح امنيت اجتماعي و دلائل ادامه آن را بگوييد.
-طرح امنيت اجتماعي از ارديبهشت ماه سال گذشته شروع شد و تا پايان 86 ادامه يافت. مردم در ابتداي شروع طرح، نگران بودند كه طرح هاي ما 15 يا 20 روزه باشد يا اينكه خلافكارهاي دستگير شده در اين مدت، پس از مدتي آزاد شوند ليكن ما قول داديم تا زماني كه نگراني ها رفع شود كار را ادامه دهيم.
¤ در چه زمينه هايي تاكنون اقدام كرده ايد؟
-چند موضوع را سال گذشته در دستور كار داشتيم كه انجام داديم. بحث بدپوششي، برخورد با مزاحمان نواميس، برخورد با اراذل و اوباش، افزايش امنيت تفرجگاه ها، برخورد با معتادان خطرناك به عنوان طرح نجات و تحت درمان قرار دادن آنان، برخورد با مواد فروشان و سارقان خرد از جمله اقداماتي بود كه پليس و دستگاه قضايي مشتركاً آنها را انجام دادند.
¤ هدف از اجراي طرح در قالب هاي مختلف چه بود؟
-هدف اول، افزايش احساس امنيت در مردم بود. رويكرد سال 86 را افزايش امنيت مردم قرار داديم و به لطف خدا در پايان سال، 17 درصد احساس امنيت در مردم افزايش يافت كه يك عدد بي نظير بود.
¤ چگونه شد كه طرح را در سال 87 ادامه داديد؟
-يكي از دغدغه هاي مردم اين بود كه با پايان سال، طرح ارتقاي امنيت اجتماعي هم پايان خواهد يافت. هجمه هايي هم با هدف تعطيلي طرح از سوي برخي جريان ها و افراد به ما (پليس و دستگاه قضايي) شد و در مردم اين نگراني را به وجود آورد كه طرح تعطيل مي شود به همين دليل، ما كار خود را قاطعانه در سال 87 دنبال و اعلام كرديم كه طرح در همه زوايا ادامه مي يابد. رويكرد سال 87 را هم افزايش امنيت بانوان قرار داديم و به همين دليل با افزايش گشت هاي ارشاد، برخورد با بدپوششي و مزاحمان نواميس را شدت داديم.
¤ اگر طرحتان در سال 86 موفق بود پس چرا گشت هاي ارشاد را افزايش داديد؟
-اين خواسته مردم بود. و اتفاقاً مردم با ديدن موفقيت ما در امر افزايش امنيت، خواستار افزايش گشت ها و استقرار نيروهاي ما در مكان هاي هدف شدند به همين دليل فرماندهي محترم نيرو هم درخواست مردم را اجابت كردند.
¤ برخوردها هم شديدتر شد؟
-قطعاً. در موضوع مزاحمان نواميس، برخورد به اين صورت است كه خودروي آنها دو ماه توقيف و خودشان به مراجع قضايي معرفي مي شوند و پس از برخورد قضايي و پايان دوماه، بايد تمام هزينه هاي مرتبط با مسئله مثل پاركينگ و هزينه هاي خلافي را بدهند. اين بدان معني است كه مزاحمان نواميس بايد هزينه بالاي تخلف خود را احساس كنند.
¤ طرحتان درباره برخورد با مزاحمان نواميس به چه ميزان موفق بوده است؟
-سال گذشته 80 درصد كاهش مزاحمت نواميس داشتيم. اما ما معتقديم همان 20 درصد هم زياد است و نبايد باشد بنابراين كارمان را در سال 87 هم ادامه داديم و نتايج خوبي هم تاكنون حاصل شده است.
¤ گويا ورود به بحث شركت هاي خصوصي هم رابطه اي با بحث برخورد با مزاحمان نواميس و بدپوششي داشت؟
-همين طور است. در موضوع ورود به شركت هاي خصوصي، غير از برخورد با تخلفات و جرايم شركت ها، مسئله تحكيم امنيت بانوان در شركت ها هم بود. دغدغه اين بود كه كسي به خودش جرات ندهد از بانوان در شركت ها، استفاده سوء بكند. اما بحث ورود ما به شركت هاي خصوصي، فقط اين مسئله نبود. با اين كار ما مردم اطلاع پيدا كردند كه يك شركت وقتي اطلاعيه و آگهي مي دهد، حتماً قانوني نيست. صرف وجود ثبت شركت ها هم نمي تواند دال بر مجوز كار شركت ها باشد.
نكته دوم اينكه، يك غلط مصطلحي در جامعه انداخته بودند كه اين شركت ها، خصوصي است پس حريم خصوصي هم هست. بنابراين هر اقدامي در اين شركت ها صورت بگيرد، كسي حق مداخله ندارد. اين مسئله با ورود ما به موضوع، شكسته شد. حريم خصوصي تعريف خودش را دارد. مردم آموزش ديدند كه اين مكان ها نه تنها حريم خصوصي نيست كه اساساً شركت خصوصي هم نيست.
¤ مگر قانون خصوصي بودن آنها را نپذيرفته است؟
– ماده 20 قانون تجارت چيزي به نام شركت خصوصي نمي شناسد. در قانون اساسي اقتصاد ما به سه دسته دولتي، تعاوني و خصوصي تقسيم شده اما اين بخش خصوصي ناظر بر قانون تجارت است نه بخش خصوصي. اين اشتباه با اقدام پليس و دستگاه قضايي اصلاح شد. نكته ديگر اينكه ماده 2 نظام صنفي هم اشاره دارد كه شركت هاي خصوصي علاوه بر ثبت شركت، بايد مجوزهاي خاص را هم براي فعاليت، اخذ كنند.
¤ برگرديم به مسئله بدپوشش ها. شما مي گوييد طرح هايتان موفق بوده در حالي كه هنوز بدپوششي به صورت گسترده ديده مي شود.
– در بحث بدپوششي بايد گذشته، حال و آينده را در نظر بگيريم. شما قبل از ارديبهشت 86 را به خاطر بياوريد واقعا بدپوششي به سمت بي حجابي پيش مي رفت. شلوارهايي كه برهنگي را نشان مي داد يا روسريهايي كه پوشاننده موها نبود آن هم در مقياس خيلي زياد. امروز ديگر شاهد آن شلوارها نيستيم.
¤ اما مانتوهاي نازك و تنگ و روسري هاي كوتاه هنوز وجود دارد، كم هم نيست.
– همين كه از برهنگي به پوشيدگي با مانتوي نازك رسيده ايم يك گام به جلو است. وقتي ما طرح را شروع كرديم عده اي گفتند كه نمي توانيد ذائقه مردم را عوض كنيد و ما پاسخ مي داديم كه مردم وقتي بازار مي روند چيز ديگري براي پوشيدن پيدا نمي كنند اما اكنون لباس ها خيلي پوشيده تر شده است. هرچند كه ما هنوز هم راضي نيستيم و تا رفع كامل بدپوششي، طرح خود را قاطعانه دنبال مي كنيم.
¤ آيا بخش عمده مشكل بدپوششي به اصناف برنمي گردد؟
– حقيقت امر اين است كه دستگاه هاي مسئول در رابطه با پوشش، كارشان را خيلي ستادي جلو مي برند. اصناف نقش عمده اي دارند اما چه كسي به اصناف، طرح داده و آنها نپذيرفته اند. شما راهكارهاي اجرايي حجاب و عفاف كه مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي است و از سوي رئيس جمهور هم تاييد و ابلاغ شده را مرور كنيد آنگاه دستگاه هاي مسئول را بياوريد و ببينيد جز دستگاه قضايي، نيروي انتظامي و چند دستگاه ديگر، سايرين چه كرده اند. بودجه اش را هم گرفته اند.
¤ شما چه كارهايي انجام داديد؟
– منتظر ديگران نمانديم و نمي مانيم. هميشه اشكال دستگاه ها اين است كه منتظر يكديگر مي شوند و چون منتظر بقيه مي مانند، متوقف مي شوند.
ما از مجامع امور صنفي خواستيم كه بروند دنبال توليدات از نوع ديگر. آنها هم رفتند. الگو هم به آنها داده شد يعني در مقابل آن كار سلبي (برخورد) اين كار ايجابي را هم انجام داديم كه پشتوانه اش هم تمام، كار علمي بود. به مقالات و كتاب هاي منتشر شده و همايش هاي برگزار شده در اين زمينه توجه كنيد!
¤ از مرحله برخورد با اراذل و اوباش بگوييد.
– نگراني مردم از اراذل و اوباش به شدت كاهش پيدا كرده است اما ما تعهد كرده ايم كه تا زماني كه تمامي اراذل و اوباش تسليم نشوند و در مقابل مردم زانو نزنند، برخورد با آنها بايد ادامه پيدا كند. بنابر اين امسال براي پيدا كردن اراذل و اوباش متواري شده در سال قبل كه در رصد اطلاعاتي ما بودند، همزمان با عمليات عليه موادفروشان، اقدام كرديم و در همان شب (21 تير) 43 نفر را دستگير كرديم.
¤ از اراذل و اوباش كيفر ديده و آزاد شده هم در ميان دستگيرشدگان بود؟
– در ميان دستگيرشدگان كسي نبود اما اطلاع داشتيم كه تعدادي از كساني كه كيفر ديده و برگشته اند به كارهاي سابق خود رجوع كرده اند بنابراين برخورد سنگين تر را براي آنها در نظر گرفتيم و رفتيم كه دستگيرشان كنيم اما به واسطه مقاومت و حمله اي كه به پليس كردند با تير آنها را هدف قرار داديم و شهر را از لوث وجودشان پاك كرديم.
¤ برنامه آينده شما براي برخورد با اراذل و اوباش چيست؟
– برنامه ما اين است كه تحمل اينكه كسي بخواهد با عنوان اراذل و اوباش، براي مردم ايجاد مزاحمت كند را نخواهيم كرد و برخورد ما با آنها تلخ، تند و خشن خواهد بود.
¤ براي اراذل و اوباش اصلاح شده چه كاري كرده ايد كه بتوانند به جامعه برگردندو زندگي سالمي داشته باشند.
– با كمك دستگاه قضايي، شناسنامه اي اطلاعاتي از آنها تهيه كرده ايم و زمان هم داده ايم و طي آن مدت، پروسه اي را تعريف كرده ايم كه رفتارها و اقدامات آنها كنترل مي شود. اين امكان هم وجود دارد كه در صورت ادامه يك زندگي سالم، از فهرست اراذل و اوباش حذف شوند. بعضي از اين افراد كه پس از تحمل كيفر، آزاد شدند اكنون با توصيه ما در بخش هايي مشغول به كار شده اند.
¤ از قديم مي گفتند بچه بد كلاس را مبصر كنيد، به يك انسان خوب و موثر تبديل مي شود آيا امكان دارد روزي يكي از اين افراد با توجه به توانايي هاي فيزيكي خوبي كه دارند عضو نيروي انتظامي شود؟
– ضوابط استخدامي ما مشخص است و طبق آن ضوابط ما نمي توانيم اين افراد را استخدام كنيم. بهتر است توانايي هاي خود را در جاي ديگري استفاده كنند.
¤ برخي از اين افراد، تحصيلات بالايي ندارند. مردم هم از آنها مي ترسند و به آنها شغل نمي دهند بنابراين چگونه به جامعه برگردند؟
– حداقل مدرك مورد نياز درجه داري نيروي انتظامي، ديپلم است پس خيلي از آنها نمي توانند پليس شوند. ضمن اينكه ترس مردم از اين افراد ريخته است و آنان را در بخش هاي صنعتي، كشاورزي و… به كار گرفته اند و از عملكرد آنها هم راضي هستند.
¤ در شبي كه به اراذل و اوباش حمله كرديد، مواد فروش هاي زيادي هم به دام انداختيد چه سرنوشتي در انتظار آنها است؟
– برخورد سال گذشته ما با مواد فروش ها كافي نبود بنابراين از همان زمان، كار شناسايي و تكميل شناسنامه اطلاعاتي مان را دنبال كرديم. الان يك شناسنامه دقيق اطلاعاتي از مواد فروش ها داريم. تصميم هم گرفته ايم كه تمام آنها را دستگير كنيم و مصمم هستيم تا پايان امسال، لبخند رضايت از برخورد با مواد فروش ها را به صورت مردم بنشانيم.
¤ برخورد با مواد فروش ها چه ربطي به امنيت بانوان دارد؟
– بايد توجه كنيم كه به خاطر وجود مواد فروش ها، چه تعداد مادر، خواهر و همسر نگران فرزندان، برادران و شوهران خود هستند. و اگر اين نگراني را از زن ها بگيريم، به ميزان زيادي، احساس امنيت را در آنان بالا برده ايم.
¤ برخورد با مواد فروش ها چه تفاوتي با اراذل و اوباش دارد؟
– همان كاري كه با اراذل و اوباش انجام داده ايم با مواد فروش ها هم انجام مي دهيم تا با درك هزينه بالاي تخلف، ديگر به فكر تكرار اعمال خود نيفتند و اگر دوباره به آن كارها برگردند برخورد با آنها هم مثل برخورد با اراذل و اوباش اصلاح نشده خواهد بود؛ خشن و تند.
¤ در راه اجراي طرح افزايش امنيت اجتماعي با چه مخالفت ها و موانعي روبرو شده ايد؟
– ما عادت كرده ايم كه قبل و بعد از شروع يك طرح، فضاسازي ها و غوغاسالاري هايي صورت گيرد. يك عده دلسوزانه ما را نقد مي كنند و ما هم آن را به جان مي خريم و اشتباهاتمان را اصلاح مي كنيم اما يك عده اساساً مي خواهند طرح ما را تعطيل كنند.
¤ چرا مي خواهند طرح را تعطيل كنند آيا منافعي دارند؟
– يك بخش به اين دليل است كه همه ما بيش از حد سياسي شده ايم. من نمي خواهم خيلي وارد اين بحث بشوم اما كسي كه براي اراذل و اوباش، اشك تمساح مي ريزد چه منافعي مي تواند از اين كار، داشته باشد. مگر اينكه احساس كند اين موضوع را مي تواند به يك برگ برنده تبديل نمايد.
¤ به نظر مي رسد بعضي از رسانه ها بيش از آن كه نگران مردم باشند، نگران حقوق شهروندي اراذل و اوباش هستند؟
– بعضي ها ممكن است درك درستي از اراذل و اوباش نداشته باشند. مانند حكايت آن كسي است كه تا چيزي به سرش نيامده، ساز ديگري مي زند و اگر براي خودش اتفاق افتاد، خواسته ديگري خواهد داشت.
ضمن اينكه آنها در حالي، حقوق شهروندي اراذل و اوباش را از ما مطالبه مي كنند كه هيچ وقت از تكليف شهروندي آنها نمي پرسند. حقوق شهروندي مزاحمان نواميس را از ما مي خواهند اما تكليف آنها در برابر جامعه را گوشزد نمي كنند. اين ادبيات بدجا افتاده است كه در برابر حقوق، تكليفي نباشد. اگر روزي افيون مواد مخدر دامن اين افراد و خانواده هايشان را بگيرد آن موقع غوغا مي كنند كه پس حكومت، پليس و دستگاه قضايي چه مي كند.
¤ رهبر معظم انقلاب درباره افراد ايرادگير فرمودند كه اگر دولت يك كاري را انجام دهد مي گويند چرا انجام داده و اگر اقدام نكند مي گويند چرا اقدام نكرده. اين مسائل درباره عملكرد شما هم وجود دارد؟
– دقيقاً. وقتي در بحث صنوف وارد شديم و برخورد با صنوف را شروع كرديم يك عده آمدند و گفتند كه نيروي انتظامي و دستگاه قضايي به آنهايي كه در عيان هستند توجه مي كنند اما به لانه ها كاري ندارند و نام شركت هاي خصوصي را بردند. وقتي بحث شركت ها را شروع كرديم گفتند كه حريم خصوصي را هدف قرار داده اند. هنگامي كه سراغ معتادها رفتيم، گفتند علت و معلول گم شده، بايد موادفروش ها دستگير شوند، وقتي موادفروش ها را دستگير كرديم از حقوق شهروندي آنها گفتند و نوشتند. وقتي سراغ بدپوشش ها رفتيم گفتند آزادي اجتماعي را سلب مي كنند چرا با مزاحمان نواميس برخورد نمي كنيد اما هنگامي كه با آنها برخورد كرديم از برخورد بد پليس با جوان ها ياد كردند.
¤ عكس العمل شما چه بود؟
– اين مسائل براي ما طبيعي شده است. اينها كوچك حريف هايي هستند كه مي خواهند بزرگ باشند ولي ما به آنها توجهي نداريم. من اگر بخواهم طرف كسي را بگيرم، طرف مردم را مي گيرم بقيه چيزها مهم نيست.
¤ بيشتر اخبار حوادث بعضي از رسانه ها مانند برخي خبرگزاري ها، روزنامه ها و هفته نامه ها درباره جرايم خانوادگي است. واقعاً جرايم خانوادگي خيلي زياد است يا اين يك حقه ژورناليستي محسوب مي شود؟
¤ شما عدد مردم را بگذاريد در برابر عدد اتفاقاتي كه گفتيد. عدد پدرهايي كه پسر دارند، زن هايي كه شوهر دارند، مرداني كه همسر دارند، خواهراني كه برادر دارند و برادراني كه خواهر دارند، آن هم در همين تهران نه كل ايران، بگذاريد در مقابل عدد حوادث و جرايم خانوادگي. مي بينيد كه مثال يك انبار بزرگ كاه است در برابر يك سوزن. انعكاس اغواگرانه اخبار حوادث، احساس ناامني در مردم توليد مي كند.
¤ چه توصيه اي براي اين رسانه ها داريد؟
– معتقدم كه يك خبرنگار بايد خبري را كه به دست آورده، درست پرورش دهد و آگاه سازي كنند و مردم را بي خود نگران نكنند. بعضي رسانه ها به دنبال افزايش شمارگان تيراژ يا مراجعه كنندگان به خود هستند و گاه اخلاق را رعايت نمي كنند در حالي كه وظيفه آنها اطلاع رساني درست است.
¤ آيا نبايد برخوردي با آنها بشود؟
– بايد برابر قانون، مقررات و شرع برخورد شود.
¤ و به عنوان آخرين سؤال، مرحله بعدي طرح امنيت اجتماعي چيست؟
– به دنبال تكميل كردن شناسنامه اطلاعاتي سارقان خرد و سارقان به عنف هستيم و به محض انجام اين كار، آنها را دستگير مي كنيم. مگر اينكه، چنين كارهايي را كنار بگذارند و به دنبال شغلي آبرومند بروند. انجام طرح امنيت اجتماعي، جغرافيا و زمان خاصي ندارد و از قول من بنويسيد در هر مكان و زمان، هركسي بخواهد امنيت مردم به ويژه بانوان را به خطر بيندازد با برخورد تلخ پليس مواجه خواهد شد.