هر ساله شرکت‌هاي دارويي، داروهاي جديدي را به پزشکان معرفي مي‌کنند.اين داروها به‌طور مجـزا مي‌تواننـد باعـث بـهبـود بيـماري‌ها شونـد يا دردهاي مختلف را تسکين دهنـد ، اما استفاده همزمان از هميـن داروهاي مفيـد مي‌توانـد مضر و حتي مرگبار باشد . بنابـرايـن اگر مي‌خواهيـد از داروهاي بدون نسخه استفاده کنيد بد نيست به موارد زير نگاهي داشته باشيد :
1 – به پزشک خود بگوييد چه داروهايي مصرف مي‌کنيد . اين مسئله بـه پـزشک شما کمک مي‌کنـد تا ديدگاه بـهتـري نسبت به تاريخچه پزشکي شما پيدا کنـد . فايـده ايـن قضيـه پـرهيـز پـزشک از تجويـز داروهايي اسـت که ممکن است با داروهاي ديگر تداخل اثر داشته باشند، بخصوص اگر شما همزمان توسط چند پزشک مختلف تحت درمان باشيد. در ايـن موارد هم بـراي شما و هم بـراي پـزشکتان لازم اسـت که دربـاره داروهاي تجويـز و مصـرف شده اطلاعات مورد نياز را رد و بدل کنيد .
2 – برنامه مصرف داروها را بنويسيد . در يک برگه ، تعداد و مقدار داروهاي مصرفي خود در شبانه روز را بنويسيد . سعي کنيد همه چيز دقيقا مشخص باشد . در ايـن بـرگه ، عوارض جانبي شايع و روش نگهداري هـر دارو را نيـز از روي بروشور مشخصات دارو يادداشت کنيد . البته اغلب داروها را بايد در محيط خشک و خنک و به دور از يخ زدگي نگهداري کنيد. جالب اينکه بر خلاف تصور رايج، حمام و آشپزخانه براي نگهداري داروها محيط مناسبي نيستنـد چرا که حرارت و رطوبـت مي‌توانـد باعـث فساد داروها و کاهش تأثيـر آنها شود .
3 – پرهيز آگاهانه مي دانيـد چطور ممکن است آب گريـپ فـروت با آن همه خاصيت، برايتان مضـر باشد ؟ آب گريـپ فروت با اثر برخي داروها تداخل مي کنـد و به هميـن دليل مصـرف همزمان آنها با هم ، مي تواند مضر باشد ، مثلا مصرف هم زمان داروهاي ضد کلسترول از خانواده‌ي استاتين‌ها (مثل لواستاتين و آتروواستاتين) ، با آب گريپ‌فروت تداخل ايجاد مي‌کند . مصرف الکل و کافئين ، بلند کردن بارهاي سنگين و مصرف داروهاي مسکن از قبيل استامينوفن و ايبوپروفن درصورت همزماني با مصـرف برخي داروها مي‌توانند خطرناک باشد . حتما با پزشک خود رو راست باشيـد و دستـورات او را بـراي پرهيـز از برخي غذاها، داروها و فعاليت هاي مضـر رعايت کنيد.
4 – داروهايتان را با کسي شريک نشويد . در مدرسه بـه ما آمـوزش داده‌انـد که اموالتان را با ديگران تقسيم کنـيـد ، چون باعـث دوستـي و محبت مي‌شود . اما وقتـي پاي دارو بـه ميـان مي‌آيـد بهتـر است بـه آمـوزش هاي دوران مدرسه بي‌توجه باشيم! دو بيـمار مي‌توانند دقيقا مقدار مساوي از يـک دارو را مصرف کنند ، ولي يک نفر از آنها کمي خواب آلـود مي‌شود و دومي بـه كُما مي‌رود . نحوه عملکـرد دارو در بـدن ، از فـردي به فـرد ديگر متفاوت است . دارو براي هر فـرد به‌طور اختصاصي تجويـز مي‌شود ، بنابرايـن هرگز داروي خود را با کسي شريک نشويـد و از داروي افـراد ديگر استفاده نکنيـد ، چون ممکن است عـوارض مـرگبـاري داشته باشد . اگر هم عوارضي بروز نکند ، مطمئنا تأثير درماني دارو به طرز چشمگيري کم خواهد شد .
5 – صبور باشيد . داروهاي مختلف از راه هاي متفاوتي در بدن تأثير خود را اعمال مي‌کنند. برخي از داروها بلافاصله بعـد از مصـرف جذب شده و خيلي سريع تأثيـر خود را نشان مي‌دهند ؛ اما تعداد ديگري از داروها ديرتر تأثيـر مي‌کنند و بيمار ديرتـر متوجه تأثيـر دارو و بهبـود بيماري خود مي‌شود . شايـد خيلي از بيماران فکر کنند که به جاي صبر کردن ، بايـد دوز (مقدار) دارو را بيشتـر کنند تا دارو سريع تـر اثـر کند . بيمار بايد بداند که برخي از داروها ديرتر اثـر مي‌کنند و بايد حتما بـراي دريافت بهتريـن نتيجه درماني ، کمي صبور باشد .
6 – داروهاي تاريخ مصرف گذشته را دور بريزيد. هرگز داروهاي تاريخ مصرف گذشته را در جعبه ي داروها نگه نداريد و به‌محض انقضاي تاريخ مصرف دارو، بدون ترديد آن‌را دور بريزيد. برخي از داروها بعد از گذشت تاريخ مصرف ، به دليل واکنش‌هاي شيميايي مي‌توانند باعث مسموميت بيمار شوند .
7 – داروها را در تاريکي مصرف نکنيد. اگر نـور محيط آنقدر کم است که نمي‌توانيد برچسب روي دارو را بخوانيد ، دارو را مصرف نکنيد ، بـه خصـوص اگر همـه داروها را در يک محل نـگهـداري مي‌کنـيـد . در چنـيـن شرايطي احتمال اشتبـاه داروها با هم بسيـار زيـاد است ، مثلا ممکن است بـه جاي 2 عدد استامينوفـن ، 2 عدد از داروي ديگـري مصـرف شود که عوارض خطرناکي را به دنبال خواهد داشت . پس هـر زمان که خواستيـد دارويي را مصرف کنيد ، دقيقا مطمئن شويد که همان دارو را به دهان مي‌بريد .
8 – قرص را نجويد ، نشکنيد و خرد نکنيد . بزرگ بـودن برخي از قـرص ها بيـمار را به فکـر شکستن يا خرد کردن قرص مي‌اندازد تـا مصرف آن راحت‌تـر باشد ، اما هميـن کار باعث مي‌شود تا بخشي از دارو سريع تـر از بخش‌هاي ديگـر جذب شود و طبعا تأثير دارو دچار اختلال خواهد شد . حتي احتمال دارد وضعيتي شبيه دوز بيش از حد دارو ايجاد شود .
9 – ليست داروهاي خود را همراه داشته باشيد . اگر داروهاي زيادي مصـرف مي‌کنيـد، فهرستي از نام و مقـدار مصـرف آنها را در جيـب خود داشته باشيد تا اگر احيانا بيـرون از منزل دچار يک وضعيت اورژانسي شديد، بتوانيد به تيم پزشکي درباره داروهايي که مصرف مي‌کنيد، توضيح دهيد . چنين فهرستي در ملاقات با پزشک هم مفيد خواهد بود چون بدين ترتيب ، ديگر نام و دوز داروهاي مصرفي را فراموش نخواهيد کرد .
10 – بيشتر ، هميشه بهتر نيست . بعضي وقـت ها که خيلي بدحال هستيـد ، شايـد استفاده از مقدار بيشتـر دارو شما را وسوسه کند ، اما به ياد داشته باشيد که اين کار مفيد نبـوده و حتي در برخي موارد خطرناک خواهد بود . به اين نکته مهم توجه داشته باشيد که بسياري از اوقات، بدحالي و ضعف شما به دليل استرس يا تغذيه نادرست است . در چنيـن شرايطي شايـد بـهبـود تغـذيـه و شرايط روحي و ذهني مفيدتـر از مصـرف انواع و اقسام قرص و دارو باشد ، بنابراين همواره در اولين گزينه به سراغ دارو نرويد . اگر هم وضعيـت بيـماري شما به گونه‌اي است که بايـد از داروهاي خاصي استفاده کنيد ، بهترين کار مشورت با پزشک است . اما اگـر امکان چنـيـن مشورتي وجود ندارد و شما درباره مقـدار دارو اطمينان داريـد ، دوز دارو را بيشتر نکنيد .
