مقدمه :
این قافله عمر عجب می گذرد . . . . در یاب دمی که با طرب می گذرد
اکثر شعرای فارسی زبان ( مخصوصا خیام ) در اشعار خود مردم را به شاد زیستن و لذت بردن از دوران محدود و معدود حیات دعوت کرده اند ، اما متاسفانه نمی توان با خواندن یک بیت شعر و دعوت افراد به شاد بودن ، شادی را به عمق ضمیر آنها فرستاد ، چرا که احساس شادی و خوشبختی برداشتی ذهنی و درونی است و عوامل متعددی در شکل دهی آن دخیل هستند که گاهی از کنترل ما نیز خارج می شوند ، ناپلئون بناپارت و هلن کلر دو نمونه تائید کننده این ادعا هستند ، ناپلئون قدرتمندترین پادشاه اروپا که از هیچ به همه چیز رسیده بود می گفت: که من حتی شش روز خوش هم در زندگی نداشته ام، در حالی که هلن کلر نابینا و کر و لال از زندگی اظهار رضایت می کرد و می گفت : زندگانی را بیش از حد تصورم زیبا یافتم .
تجربه خوشبختی در نزد انسان ها متفاوت است و هر کدام خوشبختی را با روش های مختلف و در معانی متفاوتی جستجو می کنند .
1 – آلبرت آلیس صاحب نظریه – عقلانی ،عاطفی – معتقد است آنچه که باعث بروز ناراحتی و احساسات منفی در ما می شود در حقیقت خود مشکل نیست ، بلکه باورهای غلط ما درباره زندگی است که ایجاد مشکل می کنند ، آلیس از یازده باور و عقیده غیر منطقی نام می برد که باید آنها را تغییر بدهیم تا بتوانیم احساس خوبی در باره زندگی داشته باشیم و بهتر بتوانیم مشکلاتمان را حل کنیم ، دیل کار نگی در تایید این عقیده میگوید : دو زندانی از یک دریچه به بیرون نگاه میکردند اما یکی آسمان پر ستاره را تماشا می کرد و دیگری زمین لجن زار را می نگریست .
وشما دوست عزیز اگر از زندگی تان راضی نیستید و میخواهید آنرا تغییر دهید ، نخست باید افکار خود را عوض کنید وباورهای منفی را از ذهن خود بیرون بریزید ، راز خوشبختی در خوشبینی و داشتن ذهنیت مثبت است چرا که ما همان هستیم که فکر می کنیم پس بیائیم درست فکر کنیم .
ای برادر تو همه اندیشه ای . . . . ما بقی خود استخوان و ریشه ای
گر بود اندیشه ات گل ، گلشنی . . . . ور بود خاری ، تو هیمه گلخنی
2 – پرز روانشناسی که مکتب گشتالت درمانی را ارائه کرده معتقد است که بیشتر اضطراب و ناراحتی افراد به خاطر تا کید آنها بر زمان گذشته یا آینده و فراموش کردن زمان حال به وجود می آید ، زیرا افرادی که در گذشته زندگی می کنند با سپر قرار دادن وقایع و تجارت گذشته ، مسئولیت رفتار جاری خود را به دوش گذشته می اندازند و در نتیجه از مسئو لیت زمان حال خود سر باز می زنند ، و افرادی هم که ذهن خود را با افکاری درمورد آینده مشغول می کنند ، آنچه را که اکنون اتفاق می افتد نمی بینند و مدام انتظار روی دادن اتفاقات بد را دارند و مضطرب هستند .
این روان شناس به ما توصیه می کند که حوادث تلخ گذشته را اگر نمی توانید فراموش کنید آنها را با استفاده از خیال پردازی و بازی نمایشی به زمان حال بیاورید و دوباره تجربه کنید تا دیدگاهتان درباره آنها عوض شود .
از دی که گذشت هیچ از او یاد مکن . . . . فردا که نیامدست فریاد مکن
بر نامده و گذ شته بنیاد مکن . . . . حالی خوش باش و عمر بر باد مکن
3 – یکی از مطمئن ترین راههای رسیدن به خوشبختی این است که برای خوشبخت کردن دیگران تلاش کنید ، زیرا وقتی شما باعث خوشحالی دیگران می شوید ، رضایت خاطر و شادی آنها به شما نیز سرایت می کند ( دیل کارنگی)
زرتشت نیز در این باره می گوید : خدمت به خلق وظیفه نیست ، نوعی لذت است ، زیرا به سلامتی و خوشی شما می افزاید .
4- دل خود را از کینه خالی کن تا خوشبختی در آن لانه کند ، مانند حضرت عیسی (ع) که وقتی به صلیب کشیده می شد همه دشمنا نش را بخشید و فرمود : خداوندا آنها را عفو کن ! زیرا نمی دانند که چه می کنند .
شاید ما نتوانیم دشمنانمان را دوست بداریم ولی حد اقل می توانیم آنها را ببخشیم تا موجب یاد آوری دردهای ما نشوند ، کنفسیوس می گوید : زیان و درد برای ما آنقدرها مهم نیست ، چیزی که باعث ناراحتی ما می شود به خاطر آوردن آنهاست .
5 – با استفاده از قدرت تخیل، شادی و نشاط و موفقیت را برای خود بیمه کنید .
آندره آغاسی تنیس باز معروف آمریکائی می گوید : در ده سالگی هزاران بار در ذهنم تجسم می کردم که همه حریفانم را شکست داده ام و عاقبت نیز به آرزویم رسیدم .
6 – موفقیت واقعی اینست که با تقویت ایمان و اعتقادات سازنده ، نیروهای عظیم درونی خود را فعال کنیم
7 – در زندگی شکست وجود ندارد ، فقط نتیجه موجود است ، اگر از یک راه به نتیجه نرسیدید ، راههای دیگر را امتحان کنید ، یک مساله راه حلهای متعددی دارد ، حتما راه حل مورد نظر خود را پیدا خواهید کرد .
از هر کرانه تیر دعا کرده ام روان . . . . باشد کز این میانه یکی کارگر شود
8 – مسئولیت پذیر باشید و تقصیر شکستها و ناکامی های خود را به گردن دیگران نیندازید .
نیکی و بدی که در نهاد بشر است . . . . شادی و غمی که در قضا و قدر است
با چرخ مکن حواله کاندر ره عقل . . . . چرخ از تو هزار بار بیچاره تر است
9 – وجود آدم عصبانی همیشه پر از زهر است ( کنفسیوس )
10 – فرانکل روانشناس آلمانی می گوید : این رنج و درد نیست که باعث ناراحتی و اندوه ما می شود بلکه فقدان معنا در زندگی باعث ناراحتی ماست او می گوید ، بشر برای یافتن معنا درزندگی یا باید خلاقیت و نو آوری و سازنده گی کند و یا باید در زیبائی های طبیعت غوطه ور شود یعنی به عالم هنر پناه ببرد و اگر به خاطر محرومیت نمی تواند هیچ یک از این دو کار را انجام بدهد می تواند مانند زندانیان با پذیرفتن درد و رنج به زندگی خود معنا بدهد .
11 – به جای اینکه به تاریکی لعنت بفرستید شمعی روشن کنید ( کنفوسیوس ).
12 – اگر برای دیگران کاری انجام می دهید توقع سپاسگزاری و قدرشناسی نداشته باشید چرا که سرشت دنیا ناسپاس است ، میتوانید هدفتان را رضایت و خشنودی خاطری در نظر بگیرید که از بابت بخشش و گذشت به شما دست می دهد .
ارسطو می گوید : انسان واقعی از نیکی کردن به دیگران خوشحال می شود اما از اینکه دیگران به او نیکی کنند شرمنده می شود زیرا آن نهایت بزرگواری و این نهایت حقارت است و هیچ کس دوست ندارد حقیر شود .
13 – قانع و سپاسگزارنعماتی باشید که خداوند به شما عطا کرده است ، سعدی در گلستان می گوید : به خاطر نداشتن کفش بسیار ناراحت بودم و از خداوند گله و شکایت می کردم تا اینکه در شهر مردی را دیدم که پا نداشت ولی خدا را شکر می کرد ، خجل شدم و در یافتم که ناسپاسی کرده ام و بزرگترین نعمت خداوند را ( سلامتی ) فراموش کرده ام .
دیل کارنگی در این زمینه می گوید : موهبت هایت را بشمار نه محرومیت هایت را
14 – از لیموی ترشی که در دست دارید ، بکوشید ! لیموناد گوارائی درست کنید .
بدترین مزرعه آن است که علاوه برغیر قابل کشت بودن پر از مارهای سمی نیز باشد اما کشاورز اندیشمند و خوشبین در چنین مزرعه ای با اندکی ابتکار از سم مار ها آنقدر استفاده می برد که اگر حاصلخیز بود آن اندازه سود نمی برد ( دیل کارنگی )
15 – خوشبختی از درون خانواده شروع می شود ، افراد خانواده شما جملگی انسان هستند به آنها انگیزه بدهید تا خوشبخت شوند ( نا پلئون هیل )
16 – راز بدبختی و بیچاره گی ما ایام فراغتمان است که آنرا با فکر درباره خوشبختی و بد بختی می گذرانیم ( برنارد شاو )
17 –هیچگاه تسلیم نومیدی نشوید ( روتشیلد )
هان مشو نومید چون واقف نئی از سر غیب . . . . باشد اندر پرده بازی های پنهان غم مخور
18 – اگر نتوانستید برخی از مشکلاتتان را حل کنید ( مانند معلولیتهای جسمی ) بهتر است آنها را بپذیرید و با مشکلاتتان سازگار شوید تا احساس بهتری پیدا کنید .
تن را به قضا سپار و با درد بساز . . . . کین رفته قلم ز بهر تو ناید باز
19 – دوستانی منا سب برای خود در نظر بگیرید تا خوشبختی شما کامل شود .
دوستان به که ز وی یاد کنند . . . . دل بی دوست دلی غمگین است ( پروین اعتصامی )
20 – خود را دست کم نگیرید شما شاهکار خلقت هستید بدانید که به ازای هر عیب و نقص که در وجود شماست هزاران استعداد و امتیاز مثبت نیز وجود دارد که تنها بخشی از آنها را کشف کرده اید ،
بودا می گوید : در تنی نحیف می تواند اندیشه ای بزرگ مسکن بگیرد .
21 – و خوشبختی از نظر سهراب سپهری یعنی نگاه عاشقانه به جهان و شاید نگاهی کودکانه و بدون واسطه به جهان ، یعنی باورها و پندارهای غلط را از چشم مغزمان بشوریم و جهان را همانگونه که هست ( زیبا ) ببینیم ،
– چشمها را باید شست ، جور دیگر باید دید .
جهان بینی سهراب درباره زندگی تا اندازهای متاثر از فلسفه هندی مخصوصا کریشنا مورتی فیلسوف معاصرهند است ، در این دیدگاه که به نگاه بدون واسطه به جهان تاکید می کند ، همه چیز زیباست ، گل شبدر و لاله قرمز ، کرکس و کبوتر ، مگس و پروانه و کرم و حتی مرگ ، همه زیبا هستند و فرقی با هم ندارند .
گل شبدر چه کم از لاله قرمز دارد ؟
و از نگاه سهراب هر چیزی می تواند برای ما دلخوشی ایجاد کند حتی یک کبوتر، دلخوشی ها کم نیست ، مثلا این خورشید ، کودک پس فردا ، کفتر آن هفته ….
سرچشمه ها :
1 – ماتیو مک کی ، برگردان مهدی قراچه داغی ، تا وجودم هست زندگی باید کرد ، تهران ، نشر خاتون 1373
2 – دیل کارنگی ، برگردان محمدرضا اکبری بیرقی ، آئین زندگی ، تهران ، انتشارات اردیبهشت 1373
3 – آنتونی رابینز ، برگردان مهدی مجرد زاده کرمانی ، به سوی کامیابی ، تهران ، نشر مترجم 1374
4 – ناپلئون هیل ، کلمنت استون ، برگردان مهدی قراچه داغی ، موفقیت با ذهنیت مثبت ، تهران ،انتشارات آثار 1375
5 – جورج و کریستیانی ، برگردان رضا فلاحی و محسن حاجیلو ، روانشناسی مشاوره، تهران ،انتشارات رشد 1377
6 – دیوید گلدارد ، برگردان سیمین حسینیان ، مفاهیم بنیادی مشاوره ، تهران، انتشارات کمال تربیت 1378
7- ویکتور فرانکل ، برگردان نهضت صالحیان و مهین میلانی ، انسان در جستجوی معنا ، تهران، چاپ تهرانی 1370
8 – مجموعه اشعار حافظ ، سعدی ، خیام ، پروین و سهراب سپهری
ali rabizade
