چقدر به موسیقی در زندگی شخصی، اجتماعی و کاری خود بها میدهید؟!

البته منظورم فقط آهنگ گوش کردن نیست، بله همه ما در طول روز خواسته یا ناخواسته خیلی موسیقی گوش می دهیم، رادیو، تلوزیون، پخش ماشین و …

ولی آیا تا بحال سعی کردهایم یک جور دیگر به موسیقی نگاه کنیم؟ مثلا اینکه موسیقی رو به روشی گوش کنیم که از تأثیرات مثبت آن بر روی تسکین اعصاب، انجام کار، رانندگی، رشد گل و گیاههان آپارتمانمان، شادابی ماهیهای آکواریوم، درمان بیماری، آرامش فرزندان، بهتر غذا خوردن، روابط زناشویی بهتر، مطالعه، عبادت و … بهره مند شویم؟؟!!

یه چیزهایی شنیدیم و شاید خواندیم ولی شاید تا حالا سعی در انجام آن را نداشته ایم

در این مقاله ای که در اختیارتون هست سعی کرده ام برخی از این روش ها را معرفی کنم که البته اکثرشان حاصل تجربه و مطالعه خودم هستند.

اول اینکه به نظر من در مورد گوش کردن به موسیقی دو قانون وجود دارد:

1- موسیقی خوب گوش کردن     2- موسیقی را خوب گوش کردن

حالا فرقش را بیان میکنیم:

1- موسیقی خوب گوش کردن: ببینید دوستان اولین نکته، انتخاب موسیقی خوب می باشد، البته اکثر موسیقی ها خوب هستند ولی برخی از موسیقی ها مخربند. اغلب تأثیر مثبت یا منفی موسیقی به شعور موسیقیایی شنونده بستگی دارد. مثلاً برای خود من موسیقی Metal یکی از انواعی  است که معمولا تأثیر مخرب بر روی روان من دارد مخصوصاً اگر به شعرشان هم با دقت گوش کنم، بله شاید فلسفه عمیقی پشت این نوع موسیقی وجود داشته باشد ولی تأثیرات منفی خودش را نیز واسه من دارد، پس نتیجه می گیریم که این نوع موسیقی برای من یک موسیقی مناسب نیست. در نتیجه انتخاب موسیقی مناسب برای شما به عهده خودتان میباشد مگر در موارد خاصی که از موسیقی برای درمان قرار است استفاده شود.

2- موسیقی را خوب گوش کردن:  خب دوستان حالا که موسیقی خوب انتخاب گردید خیلی مهم است که این موسیقی را به جا و به موقع گوش دهیم. واقعا اگر موسیقی در زمان و مکان و وضعیت مناسبی مورد استفاده قرار نگیرد، شاید به ظاهر تأثیر مخربی نداشته باشد ولی حتماً تأثیر واقعی خودش را نیز نمی گذارد. اهمیت این مسئله خیلی زیاد می باشد، بعنوان مثال فرض کنید می خواهید موسیقی ایرانی گوش کنید، بنده اینگونه زمان بندی می کنم:

• برای ساعت اولیه صبح که صبح کاذب نیز نامیده می شود دستگاه موسیقی چهارگاه  توصیه می شود که ذهن را بسیار آماده می کند.

• برای صبح زود یا همان صبح صادق دستگاه موسیقی نوا  توصیه می شود که بسیار می تواند ذهن را شاداب کند. 

• هنگامیکه آفتاب کاملا به آسمان میاید می توانید از دستگاه موسیقی راست پنجگاه استفاده کنید.

• هنگام چاشت نیز دستگاه موسیقی نوا موثر است و به اصطلاح می چسبد.

• نیمروز می توانید از دستگاه موسیقی راست پنجگاه یا ماهور استفاده کنید.

• بعد از ظهر حتما از دستگاه موسیقی دشتی استفاده کنید.

• اگر خدای ناکرده بیمار شدید کمی قبل از عصر دستگاه موسیقی ابوعطا می تواند به بهبودی شما کمک چشمگیری کند.

• هنگام عصر نیز دستگاه موسیقی ماهور و یا افشاری پیشنهاد می شود.

• باز اگر خدای ناکرده بیمار شدید نزدیک غروب حتما از دستگاه موسیقی اصفهان استفاده کنید.

• بعد از غروب دستگاه موسیقی نوا خیلی می چسبد.

• بعد از شام نیز حتما توصیه می شود به دستگاه موسیقی سه گاه گوش دهید.

البته با مطالات بیشتر می توان جزئیات دیگری را آموخت ولی اغلب این اطلاعات با تجربه حاصل می گردد، قابل ذکر می باشد که ابوعلی سینا(ابن سینا) نیز در کتاب قانون خود اطلاعات جامعی در این خصوص به شما می دهد.

موسیقی در محل کار

تاکنون پژوهش گران و روان شناسان نتوانسته اند پاسخی صریح برای این پرسش بیابند که تاثیر پخش موسیقی در محیط کار مثبت است یا منفی؟ اما آنچه مسلم است هر عاملی که سبب شادی افراد در محیط کار شود، تاثیری مثبت بر رفتار اجتماعی و توانمندی مغز در پردازش اطلاعات دریافتی خواهد داشت.

تاثیر موسیقی در محل کار

در مورد تأثیر موسیقی در محیط کار و سلامت آن‌ها، عقاید و نظریه‌های گوناگونی  وجود دارد. در مجموع، این نظریه‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• دسته اول: شامل پژوهش‌هایی است که بیان کننده رابطه مثبت موسیقی و بهره‌وری کارکنان است.

• دسته دوم: نتایج پژوهش‌هایی است که نشان می‌دهند گوش دادن به موسیقی باعث عدم تمرکز کارکنان می‌شود.

عواملی مانند پیچیدگی کار، ویژگی‌های شخصیتی فرد و نوع موسیقی که برای گوش دادن انتخاب می‌شود، باعث شده نتایج پژوهش‌ها، گاه در تضاد با هم باشند. اما آنچه مسلم است هر عاملی که سبب شادابی افراد در محیط کار شود، تأثیری مثبت بر رفتار اجتماعی و توانمندی مغز در پردازش اطلاعات دریافتی خواهد داشت و این موضوع فرایند تصمیم‌گیری و حل مسئله را تسهیل کرده خلاقیت و بهره وری را در آنان افزایش می‌دهد.

پرسش دیگر این است که آیا شنیدن هر نوع موسیقی‌ای برای همه افراد در هر شغلی مناسب است و واقعاً باعث افزایش بهره‌وری می‌شود؟

موسیقی در انواع محیط های کاری

محیط‌های کاری را می‌توان به سه گروه عمده زیر دسته بندی کرد:

• محیط‌ های کاری غیر صنعتی و کارهای دستی و تکراری: ماهیت کار این مشاغل، تکراری و بدون دخالت ماشین آلات است. هماهنگی میان سرعت و حرکت در این مشاغل رکنی بنیادی برای سرانجام رساندن کار است. براساس نظر بسیاری از پژوهش‌گران، امروزه نیز موسیقی کلامی رایج میان این‌گونه مشاغل، همانند سایر ابزارهای انجام کار، عاملی کلیدی محسوب می‌شود.

• محیط‌های صنعتی ماشین محور: منظور از محیط‌های صنعتی، محیطی است که بیش‌تر فرایندهای کاری توسط ماشین‌ها انجام می‌شوند. در چنین محیط‌هایی تأثیر موسیقی بسیار محدود است. این دستگاه‌های صنعتی هستند که سرعت کار را تنظیم می‌کنند. درچنین محیط‌هایی گوش دادن به موسیقی به طور کلی ممنوع می‌شود.

• محیط‌های اداری: در محیط‌های اداری بیشتر کارها بر اساس تحلیل‌های ذهنی صورت می‌گیرد. طبق آخرین آمار بانک جهانی، تقریباً نیمی از شاغلین در ایران، در محیط‌های اداری و خدماتی مشغول به کار هستند. برخی از این محیط‌ها مثل محیط‌های پژوهشی و یا مشاوره‌ای نیاز به تمرکز دقیق و محیطی آرام دارند، در برخی دیگر از محیط‌های اداری، کارمندان باید پاسخ‌گوی تعداد زیادی ارباب رجوع باشند، یا در برخی از محیط‌ها مثل واحدهای فروش و خدمات مشتریان، حجم پاسخ‌گویی به تلفن بالاست، یا در محیط‌های دیگری واحدها و افراد مختلف باید در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر باشند و با صدای بلند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. پیچیدگی استفاده یا  عدم استفاده از موسیقی در محیط‌های اداری نسبت به سایر محیط‌ها بیش‌تر است و نسخه از پیش تعیین شده‌ای ندارد.

پخش موسیقی در محیط کار

برخی  پژوهش‌ها نشان داده‌اند که تقریباً دو سوم کارمندان و کارگران ترجیح می‌دهند به هنگام کار، موسیقی نیز پخش شود.  یک سوم بقیه اظهار کرده‌اند برایشان چندان فرقی نمی‌کند و هیچ کارمند و یا کارگری پیش از این که موسیقی را تجربه کند با پخش موسیقی به هنگام کار مخالفت نکرده است.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند، مهم ترین کارکرد موسیقی ایجاد حس برانگیختگی در روحیه افراد است. بنابراین موسیقی به اندازه‌ای پیشنهاد می‌شود که برانگیختگی افراد در حد متوسط نگاه دارد. معمولاً افراد هنگام کارهای پیچیده موسیقی‌های ملایم را بر می‌گزینند تا میزان برانگیختگی روحی‌شان را در حد بهینه نگاه دارند.

– یک موسیقی مناسب می‌تواند بین ذهن و جسم شما تعادل برقرار کند و از سوی دیگر یک موسیقی منفی یا نامناسب می‌تواند شما را سرشار از نفرت کند و به شما آسیب روحی و جسمی بزند.

– پژوهش‌هایی بسیاری نشان داده است، انتخاب موسیقی مناسب سبب می‌شود ساعات کاری کوتاه‌تر به نظر برسد و استرس کارکنان در حین کار کاهش یابد. 

– افرادی که استرس کم‌تری دارند تمایل بیش‌تری به گوش دادن موسیقی در محیط کار از خود نشان می‌دهند. 

– گوش دادن به موسیقی در افراد درون گرا بیش از افراد برون‌گرا باعث ایجاد حواس پرتی می‌شود.

– در بیشتر محیط‌های کاری اداری سکوت حکم فرماست و شاید تنها صدایی که وجود داشته باشد صدای صفحه کلید و زنگ گاه‌به‌گاه تلفن است. در چنین شرایطی اغلب افراد از اینکه با سرو صدای خود مزاحم دیگران شوند، نگرانند. پخش موسیقی ملایم و با صدای کم در این موقعیت می‌تواند شرایط جوی را عوض کرده و با ایجاد آرامش میان کارکنان خلاقیت و بهره وری آنان را افزایش دهد.

– ضربه‌های تندتر در موزیک باعث افزایش دقت و تمرکز می‌شوند و گام‌های آهسته‌تر باعث آرامش بیشتر می‌شوند.

– موسیقی می‌تواند قدرت خلاقیت را افزایش دهد. موسیقی در واحدهایی مثل طراحی محصول یا واحدهای گرافیکی که از افراد انتظار می‌رود ایده‌هایی نو خلق کنند، می‌تواند انتظار بسیار موثر واقع شود.

– بین سن و سال و علاقه به شنیدن صدای موسیقی در محیط کار، رابطه معکوس وجود دارد.

تأثر موسیقی بر جنین و رشد انسان

تأثیر موسیقی بر جنین:

برخی از مردم به این عقیده اند که تنها با گوش دادن به موسیقی تأثیری بر روی کودکان صورت نمی گیرد بلکه باید ساز مشخصی را آموخت. یک مادر انگلیسی صاحب دو فرزند دختر می گوید: پدر من در آمریکا تحصیل کرده و کتابهای زیادی درباره روانشناسی کودکان خوانده است،او همیشه می گفت به موسیقی گوش کنید ولی بیشتر به موسیقی کلاسیک و از همه بیشتر به موسیقی موتسارت چه برای فرزندانتان، چه برای خودتان و چه برای جنین!

 

دلیل آنکه تأکید بسیار زیادی بر موسیقی موتسارت بخصوص برای جنین شده است آن است که ریتم موسیقی او ۶۰ بار در یک دقیقه است که ضربان قلب کودک نیز با این ریتم برابری می کند و بسیار شبیه و همگون است و به همین جهت موسیقی موتسارت تأثیر بسیار زیادی برجنین و کودک می گذارد. 

 

موسیقی موتزارت بر رشد فکری و خلاقیت کودکان تاثیر بسیار زیادی دارد. باعث آرامش و تمرکز کودک شده و خلاقیت را در وی شکوفا میکند. این مجموع توسط پروفسور دان کمپل جمع آوری و انتخاب شده است و هم برای مادران باردار در این دوران و هم بعد از تولد در تمام دوران کودکی و نوجوانی توصیه میشود. این موسیقی را برای کودک خود بگذارید و اجازه دهید همراه با شنین آن بازی ونقاشی کند و یا به کار مورد علاقه اش بپردازد و شاهد تاثیر شگفت انگیز آن در کودک خود باشید.

جنین انسان، پس از گذشت ۲۰ هفته از تشکیل نطفه می تواند صداهای خارج و موسیقی را بشنود. تحقیقات به عمل آمده نشان می دهد آنها می توانند آنچه را كه در محیط رحم مادرشان می شنوند، پس از ۱۲ ماه از تولد به خاطر آورند و در برابر آن واكنش نشان دهند.

تاثیر موسیقی موتزارت بر روی رشد فکری و خلاقیت کودکان

امروزه در تمام دنیا مساله تعلیم و تربیت کودکان در اولویت قرار دارد ، با تحقیقات فراوانی که درباره ی شکوفایی و شناخت استعداد های نهفته از دوران بارداری مادر و تولد نوزاد صورت گرفته و همواره در حال تکمیل و نوآوری های فراوان است مطمئن باشید که کودک شما دارای نوعی استعداد خاص است ، چگونه میتوان به او کمک کرد تا استعداد های درخشان خود را بروز دهد . با روش های تحقیقاتی متعددی ثابت شده که یک کودک از بدو تولد آمادگی لازم پذیرش آموزش های مختلف را دارد ، بطور مثال یک کودک از سن 3 سالگی تا 5 سالگی قادر است به دو یا سه زبان بجز زبان مادری تکلم و روخوانی نماید.  

یکی از مهمترین و ساده ترین روش ها که باعث بروز استعداد و پرورش هوش کودک می شود روشی است كه بوسيله آقاي دان كمپبلDon  Campbell ابداع شده و اين روش به صورت زير مي باشد :

دکتر کمپبل با تحقیقاتی که در مورد موتزارت ، نابغه موسیقی بعمل آورده به این نتیجه رسیده که مادر وی در دوران بارداری دائما در معرض شنیدن موسیقی که توسط شوهرش نواخته می شده قرار داشته وی پس از تحقیقات زیاد بر روی کودکان خردسال به این نتیجه رسید که گوش دادن به آهنگ های ساخته شده توسط موتزارت باعث باهوشی و شادابی آن ها می شود بطوریکه کودکانی که تحت تاثیر موسیقی موتزارت قرار گرفته اند، بگفته والدینشان از دیگر همکلاسی هایشان در زمینه ریاضیات ، حفظیات ،نواختن ساز ، آهنگسازی ، سرودن شعر و دیگر مهارت ها با هوش تر بودند.

در اوایل دهه 1990 در دانشگاه Irvine کالیفرنیا تحقیقاتی انجام شد که نشان می دهند گوش کردن به موسیقی موتزارت ده دقیقه قبل از شروع امتحان باعث افزایش فراوان حافظه و هوش می شود . به علاوه کودکانی که دوره مقدماتی موسیقی گذرانده اند بسیار با هوش تر از کودکانی هستند که دوره آموزشی کامپیوتر گذرانده اند هستند.

تاثیر موسیقی موتزارت برهوش کودک

مدیر مرکز مطالعات هنر درمانی با اشاره به پدیده اثر موتزارت و با بیان این که تقویت دقت در هوش و رشد کودکان از آثار مفید موسیقی‌های آرام بخش و شاد (مانند موتزارت) است، افزود: “موسیقی موتزارت به رشد نرون مغزی کمک می‌کند.”

به گزارش ایسنا، دکتر علی زاده‌ محمدی با بیان این که موسیقی‌های هیجانی (۶ و ۸) با ایجاد فشار روانی آثار نامناسبی بر رشد کودک می‌گذارد، گفت: “نتایج بررسی ‌ها نشان می ‌دهند که شنیدن موسیقی با اعصاب مغزی ارتباط دارد و اثر موسیقی موتزارت به “پدیده اثر موتزارت” معروف است.” 

او با تاکید بر این که شنیدن موسیقی روی مناطقی از مغز اثر تقویتی دارد، افزود: “نتایج بررسی ‌های دیگری نشان داده است که شنیدن موسیقی شاد و آرام‌ بخش، فعالیت ناحیه تمپرال مغزی (گیجگاهی) نیم کره چپ را افزایش می‌دهد؛ حال آن که موسیقی غمگین نیمکره راست مغز را تحریک می‌کند.”

این استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به نشانه اثر موسیقی بر روی اعصاب و سلول‌های مغزی (نرون‌های مغزی) و نیز رشد کودکان، گفت: “موسیقی موتزارت از این نوع است.”

دکتر زاده‌ محمدی با بیان این که موسیقی‌ شاد و آرام‌بخش با ایجاد روحیه آرام و جذب سلولی و تغذیه بهتر، کیفیت رشد را بیشتر می‌کند، ‌گفت: “همچنین این موسیقی‌ها وابستگی و دلبستگی‌ عاطفی را هنگام شیردهی بین مادر و نوزاد افزایش می‌دهد.”

او نتیجه این نوع موسیقی را رشد اعتماد و ایمنی کودک برشمرد و یادآور شد: “موسیقی آرام‌بخش موتزارت تقویت کننده وابستگی مادر و کودک و باعث شکوفایی عشق و محبت بین مادر و فرزند می‌شود.”

نایب رییس انجمن موسیقی درمانی در کشور با انتقاد از موسیقی‌های هیجان انگیز و مخرب، گفت: “موسیقی‌های با ریتم تند با ایجاد هیجان‌زدگی و فشار روانی، رشد کودک را به تاخیر می‌اندازد.”

دکتر زاده‌ محمدی با استناد به نتایج سه پژوهش که در کشور با موضوع رابطه اثر موسیقی با کاهش درد و اضطراب زایمان انجام شده، گفت: در این بررسی‌ها از موسیقی پاپ ملایم استفاده و مشخص شد اضطراب و درد زایمان با تداعی بهتر کاهش می‌ یابد.”

او با بیان این که شنیدن موسیقی با ایجاد نوعی احساس خیال‌ پردازی مثبت و مطبوع به همراه ریلکسیشن، یکپارچگی روانی را برای مادر به همراه دارد، ‌افزود: “از این رو توصیه می ‌شود برای داشتن زایمانی آسان و بدون درد از سه ماه پیش از زمان زایمان روزی یک ساعت موسیقی ملایم و آرام‌بخش موتزارت و یا پاپ ملایم (مانند کلایدرمن) گوش داده شود.”

این موسیقی درمانگر، با تاکید بر ضرورت همراهی ریلکسیشن در اتاق زایمان در پایان یادآور شد: “شنیدن موسیقی باعث ترشح مسکن‌های مغزی (اندروفین‌ها) می‌شود که به این ترتیب فرد آمادگی برای مواجه با فشارهای عصبی زایمان را پیدا می کند.”

موسیقی موتسارت برای کودکان

تأثیر موسیقی موتسارت

بر روی رشد فکری و خلاقیت

امروزه در تمام دنیا مسئله تعلیم و تربیت کودک در اولویت قرار دارد، با تحقیقات فراوانی که درباره شکوفایی و شناخت استعدادهای نهفته از دوران بارداری مادر و تولد نوزاد صورت گرفته و همواره در حال تکمیل و نوآوری های فراوان است مطمئن باشید که کودک شما دارای نوعی استعداد خاص است، چگونه می توان به او کمک کرد تا استعدادهای درخشان خود را بروز دهد.

یکی از مهمترین و ساده ترین روش ها که باعث بروز استعداد و پرورش هوش کودک می شود روشی که بوسیله آقای Don Campbell ابداع شده و این روش به صورت زیر می باشد:

دکتر Campbell با تحقیقاتی که در مورد موتسارت، نابغه موسیقی بعمل آورده به این نتیجه رسیده که مادر وی در دوران بارداری دائماً در معرض شنیدن موسیقی که توسط شوهرش نواخته می شده قرار داشته. وی پس از تحقیقات زیاد بر روی کودکان خردسال به این نتیجه رسید که گوش دادن به آهنگ های ساخته شده توسط موتسارت باعث شادابی و باهوشی آنها می شود به طوریکه کودکانیکه تحت تأثیر موسیقی موتسارت قرار گرفته اند به گفته والدینشان از دیگر همکلاسی هایشان در زمینه ریاضیات، حفظ کردن مطالب، نواختن یک ساز، آهنگسازی، سرودن شعر ودیگر مهارتها که برای والدین طفل متصور نبوده است، باهوش ترند.

ولفگانگ امادئوس موتسارت را اغلب بعنوان یک کودک تمام عیار می شناسیم. بازیگوشی، سرخوشی ونبوغ این کودک بسیاری از الهام بخش ترین آثار موسیقی را که تا به حال نوشته را خلق کرده است. موتسارت قبل از اینکه متولد شود شنیدن صدای پیانو وویولون را آغاز کرده بود زیرا که لئوپولد پدر موتسارت که موسیقیدانان بزرگ زمان خود بود، برای موتسارت که در رحم مادرش بود ویولن می نواخت.

موتسارت در سن 4 سالگی بود که نوشتن قطعات موسیقی را شروع کرد و برای دوستان نزدیک پدرش در تالار سلطنتی پیانو می نواخت. در سن 8 سالگی به نوشتن قطعات بزرگ روی آورد، او در طول عمر کوتاهش که 36 سال بیشتر نبود توانست بالغ بر 600 قطعه اصلی اعم از اپرا، سمفونی، کنسرتو و کارهای مهمی برای اجرای گروه کر بوجود آورد.

حدود 200 سال بعد از تولد موتسارت، یک دکتر فرانسوی بنام دکتر آلفرد توماتیس تحقیقاتی را بر روی رابطه بین شنوایی و یادگیری آغاز نمود، وی دریافت که کودکان قبل از تولد قدرت شنوایی قابل ملاحظه ای دارند. همچنین کشف کرد که نواختن و گوش دادن موسیقی موتسارت به یادگیری سریعتر گفتار کمک می کند، تحریک را افزایش می دهد و قسمت چپ مغز که مرکز فعالیت های فکری و منطقی است را تقویت می کند.

در اوایل دهه 1990 در دانشگاه Irvine کالیفرنیا تحقیقاتی انجام شد که نشانمی دهد گوش کردن به موسیقی موتسارت 10 دقیقه قبل از شروع امتحان باعث افزایش فراوان حافظه و هوش می شود. پژوهش های بعدی نشان داد که کودکان سنین پیش از دبستان می توانند بعد از 6 ماه آموزش، ملودی های ساده شده موتسارت را اجرا کنند. بعلاوه کودکانی که این دوره مقدماتی آکادمیک موسیقی را گذرانده اند بسیار باهوشتر از کودکانی هستند که دوره های کامپیوتر را گذرانده اند، و همچنین با توجه به تحقیقات بعمل آمده بر روی دانش آموزان دبیرستانی، تأثیر آموزش موسیقی کلاسیک در کودکان پیش دبستانی تا سنین بالا نیز پایدار خواهد ماند.

هم اکنون مجموعه ای جمع آوری و تولید گردیده تحت عنوان Mozzart For Children که در این مجموعه، آهنگ های موتسارت با تغییراتی در نوع سازها که مناسب کودکان است در سه بخش تولید شده که در ادامه با توضیح تفکیک شده هر بخش می پردازیم.