استرس عبارت است از هر گونه فشار اضافی که بر جسم یا روان انسان وارد شود و به عنوان عامل تهدید کننده وحدت روان – زیستشناختی انسان به شمار آید .استرس نه تنها بر روان انسان تاثیر منفی میگذارد بلکه ممکن است باعث بیماریهای جسمی مانند زخم معده – سکته مغزی – حملات قلبی – آسم – سردرد و مشکلات قائده گی و … نیز شود . البته مقدار کمی از فشار روانی نه تنها زیان ندارد بلکه لازم است تا زندگی سرد و بی روح نباشد.
فشار روانی در طول تاریخ بشر وجود داشته است ولی امروزه به علت زندگی جدید ماشینی بر میزان آن افزوده شده است . با این وجود مقاومت افراد در برابر فشارهای روانی متفاوت است و بستگی به شخصیت و موقعیت محیطی و خانوادگی آنها دارد . موقعیتهای استرس زا برای همه پیش میآید اما آنچه که مهم است برداشت فرد از واقعه ونحوه برخورد با حادثه می باشد .
برای مقابله با فشارهای روانی راههای زیادی مانند هیپنوتیزم – یوگا – مراقبه و تمرکز حواس و … وجود دارد . در این متن سعی می کنیم به تعدادی از این راه حلها که ساده ترند و برای همه قابل اجرا هستند اشاره کنیم .
1 – اگر بیماری خاص جسمی ندارید میتوانید با آب سرد دوش بگیرید و یا آبتنی کنید . ولی اگر انجام اینکار برای شما مقدور نیست میتوانید تنها به شستن پاها ودست و صورت اکتفا کنید .
2 – فهرستی از مواردی که باعث ناراحتی و یا ایجاد استرس در شما شده اند را در یک برگ کاغذ بنویسید و سپس آنها را چند بار خوانده و در پایان آتش بزنید .
3 – در منزل ویا محل کار خود یک کیسه شن تهیه کنید و در مواقعی که عصبانی هستید با مشت و لگد به آن ضربه بزنید . این کار باعث میشود استرس و ناراحتی شما تا اندازه زیادی تخلیه شود .
4 – میتوانید از تمرین های تن آرامی ( آرام بخشی ) برای رسیدن به آرامش بهره بگیرید .بدین منظور بر روی تشکی نرم و راحت دراز بکشید و چشمهای خود را ببندید و به هیچ چیز فکر نکنید . سپس عضلات بدنتان را به ترتیب از انگشتان پا گرفته تا ابروها در سر یکی یکی منقبض کرده و چند دقیقه در این حالت نگه دارید و سپس آنها را رها کنید . (این تمرین را برروی صندلی نیز میتوانید انجام بدهید).
5- از تلقینهای مثبت در زندگی خود استفاده کنید و تلقینهای منفی را مانند( من دیگر خسته شده ام – دیگر نمی توانم کسی را تحمل کنم و … ) از ذهن خود دور کنید . تلقین های مثبت فراوان هستند مانند: من فعال و پرکار هستم – من از عهده کارهایم بر می آیم و … یکی از این تلقینهای مثبت کامل که- امیل کوئه- ( کاشف تلقین )ارائه داده جمله زیر است که می توانید در شبانه روز دهها بارآن را تکرار کنید تا ملکه ذهن شما شود ( من هر روز و هر لحظه و هر آن از هر حیث و هر جهت بهتر وکاملتر می شوم ).
6 – با انجام ورزش و فعالیت های بدنی شما شما میتوانید بسیاری از ناراحتی های خود را دور بریزید .
7 – گذشته و آینده را رها کنید و تنها سعی کنید در زمان حال زندگی کنید .
8 – به فکر انتقام نباشید سعی کنید دیگران را ببخشید .
9 – ارتباط با مردمان آرام و مثبت بین میتواند به آرامش شما کمک کند .
10 – فعالیتهای پر استرس خود را در صورت امکان برای مدتی رها کنید و به کار دیگری بپردازید .
11 – دستان خود را به نرمی بر روی چهره خود بکشید تا آرام شوید .
12 – گاهی رو به آینه بایستید و به خود لبخند بزنید .
13 – به مکانی مذهبی مانند مسجد – معبد – کلیسا و… بروید و مدتی را درآنجا با آرامش بگذرانید .
14 – با نواختن موسیقی و با گوش دادن به آن آرامش و لذت را به زندگی خود باز گردانید .
15 – بوئیدن گل و بوی خوش موجب افزایش سروتونین در مغز و باعث آرامش می شود
16 – خانه را برای مدتی رها کنید و در طبیعت ( جنگل – کوهستان – دریا و … ) به تفریح بپردازید .
17 – درباره احساس و مشکل خود با دوستی راز دار و یا یک مشاور متبحر درد دل کنید این کار باعث تخلیه روحی شما میشود .
18 – به هنگام تنش ماساژ ابروها به سمت پیشانی و شقیقه ها پدید آورنده آرامش است .
19 – آرامیدن در وان حمامی گرم و یا شناور شدن در آب یک استخر آرام بخش و نشاط آور است .
20 – شانه کردن موی سر و ماساژ پوست میتواند استرس را تا حد زیادی رفع کند .
21 – خوردن شیر برای شما آرامش و شادی پدید می آورد زیرا اسید امینو تریپتوفان موجود در شیر آرامش بخش است
22 – ماساژ پشت دست با سر انگشتها به آرام سازی شما کمک می کند .
23 – به هنگام استرس ماساژشقیقه ها یکی از آرام بخش ترین کار هاست .
24 – هدف های دور از دسترس را کنار بگذارید و به جایش هدفهای آسان تری را بر گزینید . تا از زندگی خود بیشتر لذت ببرید .
25 – اگر کاری را نمیتوانید برای کسی انجام بدهید با گفتن نه خود را از تنش رها کنید .
26 – در هر ساعت پنج دقیقه به طور کامل استراحت کنید وبه هیچ چیزی فکر نکرده و تنها به صدای تنفس خود گوش بدهید .
27 – یکی از راههای مبارزه با تنش و استرس دویدن و پیاده روی است
28 – با دعا و نیایش می توانید به احساس آرامش وصف ناپذیری دست یابید .
29 – لحظاتی از وقتتان را به باغبانی و پرورش گیاهان اختصاص بدهید .
30 – با مردم روز گار هر چه هستند خوب تا کنید و آنها را به خاطر اشتباهاتشان ببخشید در برخورد با دیگران خونسرد باشید و هرگز تبسم را از لبان خود دور نکنید .و همیشه بخندید حتی اگر مشکل دارید.
گفت آسان گیر بر خود کارها کز روی طبع سخت میگیرد جهان بر مردمان سخت کوش ( حافظ )
———————————————————
منابع :
1– جرج و کریستیانی . ترجمه رضا فلاحی و محسن حاجیلو. روان شناسی مشاوره . انتشارات رشد . تهران 1377
2 – اظهری – علی . رازهای پنهان هیپنوتیزم . انتشارات مسیر . تهران 1377
3 – پاول ویلسون . ترجمه باجلان فرخی . کتاب کوچک آرامش . انتشارات فراروان . تهران 1379
4 – دیوید گلدارد . ترجمه سیمین حسینیان . مفاهیم بنیادی مشاوره . انتشارات آگاه . 1378
